Monumentale Empire pendule “Génie geïnspireerd door Athena” van Ledure & Rabiat

Het linkergedeelte van de klok wordt gedomineerd door de indrukwekkend grote en fijn gebeeldhouwde en geciseleerde figuur van de oorlogsgénie. Hij draagt Romeinse soldatensandalen en op zijn hoofd draagt hij een krans van olijfbladeren die zijn uitgereikt als teken van overwinning. De Génie kijkt peinzend naar een papieren rol waarop hij schrijft. Voor hem, bovenop de klok, zien we de buste van Athena. Zij draagt haar soldatenhelm met ramskoppen op de zijkanten.

Het rechterdeel van de kast, waar het uurwerk in zit, is ongewoon rijk versierd, wat het belang van het ontwerp van de klok onderstreept. De versieringen op de kast van het uurwerk symboliseren triomf of overwinning. Op de voorkant van de kast van het uurwerk zien we bijvoorbeeld een feestelijk tafereel met muziekinstrumenten. Verder heeft de rechterkant van de klokkenkast een ornament van een fakkel met het vuur van de overwinning. Ook de hoofdkast van de klok drukt het thema van de overwinning uit, met twee gevleugelde zwaarden en drie lauwerkransen.

De makers van deze Empire pendule “Génie geïnspireerd door Athena” van Ledure en Rabiat

De kast van deze klok draagt de signatuur van Claude François Rabiat op twee delen aan de binnenkant van de kast (zie laatste foto). Claude François Rabiat (1756-1815) was een gieterij-chaser, bekend om zijn beeldhouwkunst, die in 1778 meester werd. Hij was erg beroemd en werkte voornamelijk met bronziers van topniveau, zoals Thomire, Feuchère, Ledure en Galle.

Ledure, geboren in Parijs in 1783, was de zoon van Laurent Ledure en Marie-Marguérite née Lainé die stierf toen hij nog maar vijf was in 1788, kort voor de Franse Revolutie. Ledure ging in de leer bij de beroemde bronzier André-Antoine Ravrio (1759-1814). Hij kreeg veel belangrijke opdrachten tijdens de Empire periode en genoot het beschermheerschap van een rijke internationale clientèle. Vandaag de dag zijn er voorbeelden van zijn werk te vinden in vele belangrijke privé- en openbare collecties, waaronder het Museo de Reloges in Jerez de la Frontera, het Palais Vienna in Madrid, het Royal Pavilion in Brighton en ook de Britse ambassade in Parijs.

Ledure leverde kasten aan een aantal vooraanstaande Parijse klokkenmakers, waaronder Claude Hémon, die het huidige uurwerk maakte. Het is bekend dat uurwerken van Hémon ook gebruikt zijn door Pierre Philippe Thomire. Claude Hémon begon als leerling in 1770 en was actief als maître horloger in zijn werkplaats in de rue Saint-Martin van 1812 tot 1820.

Details van deze Empire pendule

Het uurwerk heeft een wit geëmailleerde wijzerplaat met de signatuur “Ledure, Bronzier à Paris” en “Hémon Horloger”. Een paar geblauwd stalen Brequet stijl wijzers geven de uren en minuten aan op de wijzerplaat met Romeinse cijfers. Het achtdaags uurwerk heeft een slinger met draadophanging en een dubbelle veerton met telradslag op een bel. Het slaat het hele uur en het halve uur op de bel. De klok verkeert in een uitstekende en perfect werkende staat. De klok is onlangs schoongemaakt en onderhouden door een professionele klokkenmaker. De klok wordt compleet geleverd met slinger, sleutel en bel.

Frankrijk, Empire periode circa 1812.

Afmetingen: 66 cm hoog, 50 cm breed en 23 cm diep.
Gewicht: 22,3 kg.

De oorlogsgénie

De oorlogsgénie diende ook als inspiratie voor andere kunstenaars. Zo maakte de Franse beeldhouwer Pierre-Jean David (12 maart 1788 – 4 januari 1856) een bas-reliëfschets voor het monument voor generaal Foy met de Génie of War en de Génie of Eloquence. David nam de naam David d’Angers aan, nadat hij in 1809 het atelier van de schilder Jacques-Louis David was binnengegaan om zich van de meester-schilder te onderscheiden. Verder maakte lithograaf Eugène Marc een litho met de Génie of War en de Génie of Fortifications als ontwerp voor een, nooit gerealiseerde, fontein voor de Bastille.

Literatuur

• Encyclopédie de la pendule française, Pierre Kjellberg, p.410-411 #A, met een vergelijkbaar model
• Dictionnaire des horlogers français, Tardy, p.295